EDITORYAL: ‘BYE-BAYIN?’

By: The LANCE
August 27, 2017
9548

Cartoon by Claire Aguilar

Ang baybayin ay ang sinaunang pamamaraan ng pagsulat ng ating mga ninuno. Bago pa man tayo naimpluwensiyahan ng wikang nagmula sa mga dayuhang Kastila, ang baybayin ay naghatid na ng malaking atensyon sa pagiging malikhain ng mga sinaunang tao ng ating bayan. Hindi maikakaila na ang baybayin ay isang malaking handog ng ating mga ninuno sa kulturang Pilipino.

Kasabay ng bugso ng makabagong panahon ay ang pag-usbong ng iba’t mga paraan upang ating ipahayag ang gusto nating sabihin. Ilang taon na marahil ang lumipas nang mauso ang jejemon o ang pagpapasok ng mga numero at simbolo sa bawat salita, at ang bekimon o gay lingo sa Ingles. Hindi maikakaila na sa panahong ito, mahirap nang paghaluain pa ang bago at ang primitibo.

Sa mga magdaraan pang panahon ay may uusbong muling mga bagong pamamaraan ng pagpapahayag ng mensahe. Ang mga kabataan, bilang likas na ang pagiging makabago at malikhain, ay tiyak na makalilimot na sa natatagong yaman ng ating kultura.

Bagamat ganito ang nagaganap, naniniwala pa rin ang The LANCE na kaya pang mamulat ng mga Pilipino sa magandang kultura na tila ay hindi na naisalin pa sa ating makabagong mundo. Ang baybayin, bilang isang mahalagang uri ng sining ay marapat lamang na bigyan ng atensyon sa pamamagitan ng pagsama nito sa kurikulum ng mga estudyante mula sa mga pampubliko at pampribadong paaralan.

Kaisa ng The LANCE ang mga taong naglalayong magkaroon ng baybayin na kurso para sa mga batang Pilipino. Ang pagmamahal sa kultura at wika, kailanman, ay ang tanging pamantayan sa pagiging tunay na Pilipino; nawa’y alalahanin natin ang mahahalagang yaman na mayroon tayo bago pa ito tuluyang malimutan at manatili na lang sa kasaysayan.

Kung nagawa ng iba’t-ibang institusyon na ipasok ang pag-aaral ng banyagang wika kagaya ng Ingles, Nippongo, Italian, Español, at iba pa, ano ang nag-uudlot sa atin upang bigyan naman ng karampatang pansin ang sarili nating kultura? Nakapagtataka, tayo pa ang nagiging banyaga sa sarili nating wika.

Ang wika ng ating bayan, bagamat maaaring matutunan sa maraming pamamaraan, ay mas mapagyayaman pa kung ang baybayin ay makararating sa loob ng apat na sulok ng silid aralan.
Ang baybayin, kapag ating ginamit, ay magbibigay ng sariling pagkakakilanlan sa pamamaraan natin ng pagsusulat. Ang mapagyaman ito ay isang malaking pribilehiyo para sa mga naniniwalang kayang-kaya makipag-sabayan ng Pilipinas sa iba pang mga bansa.

Mula noon, hanggang ngayon, ang mapagtibay ang kulturang Pilipino na ang naging layunin ng The LANCE sa tuwing sasapit ang buwan ng Agosto. Para sa taong ito, kami ay naghahatid ng mensahe na tiyak na kakatok sa kaisipan at siyang gigising sa kamalayan ng mga Letranista.

Sa mga susunod pang buwan, hinahangad ng The LANCE ang pag-usbong ng kulturang Pilipino. Kasabay ng aming espesyal na paglalathala ng walong pahinang pahayagan na ito, nais namin simulan sa pamamagitan ng pag sang-ayon na magkaroon ng pagtuturo ng baybayin sa mga silid aralan sa buong Pilipinas.

(Naunang inilathala sa aming Buwan ng Wika Espeyal na Isyu.)

Comments

  1. Beyond the Boards: Vince Petalver’s Journey to Success
  2. ROSARIUM: Prayers for living evils
  3. Letran storms back, halts Castillo’s heroics to top EAC
  4. PH launches ASEAN 2026 chairmanship with focus on AI, and regional unity
  5. Letran Chess Team seeks breakthrough in next matchup versus Perpetual
  6. LCV, CED hold bloodletting drive in partnership with DOH-PBC
  7. Letran slips in Group B standings after tough loss to Benilde
  8. Enrile passes away at 101, a lifetime of power and controversy remembered
  9. “RICH is open for everyone” – RPD
  10. Finding Her Way: How Evita Aberilla Turned Uncertainty into Triumph
  11. Typhoon Uwan death toll climbs to 27
  12. From Provinces to the City: Letranites’ Lives Away from Home
  13. Letran-Manila students hold outreach day promoting health, rights, and culture for the elderly
  14. To Keep Going: One Step Back, Two Steps Forward
  15. NSTP Lecture Series 2025 opens; highlights culture, gender, and governance
  16. ICC warrant for Sen. Dela Rosa under verification by DOJ over drug war allegations
  17. Estrada leads redemption win, defuses Heavy Bombers
  18. Marcos Jr., VP Sara Q3 trust, performance ratings drop – OCTA Survey
  19. 114 fatalities under Typhoon Tino – NDRRMC
  20. Dela Rama hits game-winner as San Sebastian snaps Letran’s hot streak
  21. Letran’s Manalili steps up, claims NCAA Player of the Week award
  22. Bill seeks lifetime validity, free issuance of PWD IDs
  23. Santos, Omega shine as Letran cruises past Arellano for fifth straight win
  24. PH orders full implementation of ‘Sagip Saka’ Act to boost farm incomes