EDITORYAL: ‘BYE-BAYIN?’

By: The LANCE
August 27, 2017
9659

Cartoon by Claire Aguilar

Ang baybayin ay ang sinaunang pamamaraan ng pagsulat ng ating mga ninuno. Bago pa man tayo naimpluwensiyahan ng wikang nagmula sa mga dayuhang Kastila, ang baybayin ay naghatid na ng malaking atensyon sa pagiging malikhain ng mga sinaunang tao ng ating bayan. Hindi maikakaila na ang baybayin ay isang malaking handog ng ating mga ninuno sa kulturang Pilipino.

Kasabay ng bugso ng makabagong panahon ay ang pag-usbong ng iba’t mga paraan upang ating ipahayag ang gusto nating sabihin. Ilang taon na marahil ang lumipas nang mauso ang jejemon o ang pagpapasok ng mga numero at simbolo sa bawat salita, at ang bekimon o gay lingo sa Ingles. Hindi maikakaila na sa panahong ito, mahirap nang paghaluain pa ang bago at ang primitibo.

Sa mga magdaraan pang panahon ay may uusbong muling mga bagong pamamaraan ng pagpapahayag ng mensahe. Ang mga kabataan, bilang likas na ang pagiging makabago at malikhain, ay tiyak na makalilimot na sa natatagong yaman ng ating kultura.

Bagamat ganito ang nagaganap, naniniwala pa rin ang The LANCE na kaya pang mamulat ng mga Pilipino sa magandang kultura na tila ay hindi na naisalin pa sa ating makabagong mundo. Ang baybayin, bilang isang mahalagang uri ng sining ay marapat lamang na bigyan ng atensyon sa pamamagitan ng pagsama nito sa kurikulum ng mga estudyante mula sa mga pampubliko at pampribadong paaralan.

Kaisa ng The LANCE ang mga taong naglalayong magkaroon ng baybayin na kurso para sa mga batang Pilipino. Ang pagmamahal sa kultura at wika, kailanman, ay ang tanging pamantayan sa pagiging tunay na Pilipino; nawa’y alalahanin natin ang mahahalagang yaman na mayroon tayo bago pa ito tuluyang malimutan at manatili na lang sa kasaysayan.

Kung nagawa ng iba’t-ibang institusyon na ipasok ang pag-aaral ng banyagang wika kagaya ng Ingles, Nippongo, Italian, Español, at iba pa, ano ang nag-uudlot sa atin upang bigyan naman ng karampatang pansin ang sarili nating kultura? Nakapagtataka, tayo pa ang nagiging banyaga sa sarili nating wika.

Ang wika ng ating bayan, bagamat maaaring matutunan sa maraming pamamaraan, ay mas mapagyayaman pa kung ang baybayin ay makararating sa loob ng apat na sulok ng silid aralan.
Ang baybayin, kapag ating ginamit, ay magbibigay ng sariling pagkakakilanlan sa pamamaraan natin ng pagsusulat. Ang mapagyaman ito ay isang malaking pribilehiyo para sa mga naniniwalang kayang-kaya makipag-sabayan ng Pilipinas sa iba pang mga bansa.

Mula noon, hanggang ngayon, ang mapagtibay ang kulturang Pilipino na ang naging layunin ng The LANCE sa tuwing sasapit ang buwan ng Agosto. Para sa taong ito, kami ay naghahatid ng mensahe na tiyak na kakatok sa kaisipan at siyang gigising sa kamalayan ng mga Letranista.

Sa mga susunod pang buwan, hinahangad ng The LANCE ang pag-usbong ng kulturang Pilipino. Kasabay ng aming espesyal na paglalathala ng walong pahinang pahayagan na ito, nais namin simulan sa pamamagitan ng pag sang-ayon na magkaroon ng pagtuturo ng baybayin sa mga silid aralan sa buong Pilipinas.

(Naunang inilathala sa aming Buwan ng Wika Espeyal na Isyu.)

Comments

  1. Letran suffers heartbreaking loss against rival San Beda, ends NCAA 101 run as first runner up.
  2. Honoring Bonifacio: Rallying Against Corruption
  3. Knights return to familiar territory with an old foe standing in the way
  4. Letran sweeps Perpetual, back in the Finals after 3 years
  5. Preparing future tourism professionals, one event at a time
  6. AquaKnights close out NCAA Season 101 with steady finish
  7. Gilas dominates first round of FIBA qualifiers, gears up for second window against New Zealand and Australia
  8. Speak Up forum tackles the value of “diskarte o diploma”
  9. Knights silence Altas to take semis game 1
  10. Thousands join ‘Trillion Peso March’ as Filipinos demand accountability
  11. Estrada’s triples burn chiefs, Knights semis bound
  12. Woman, Life, Freedom
  13. Knights extend season hopes after trouncing Chiefs
  14. Letran launches E-Waste Management Program
  15. Letran kicks off 405th founding year with Colegio Week 2025, return of amusement rides
  16. Manalili leads charge against San Beda, drops 26 to close elimination round
  17. Final phase of NSTP Lecture Series 2025 promotes advancement rights and inclusion for marginalized sectors
  18. Pride on the line: Ricardo, Knights stay locked in despite non-bearing San Beda showdown
  19. Once a Knight, Always a Knight: Celebrating the 108th Letran Alumni Homecoming
  20. How Uwan and Tino exposed the Philippines’ fragile defenses
  21. Enlightening the unwary: A committed mission to end human trafficking
  22. Officials outline the start of Nazareno 2025 Festivities
  23. Beyond the Boards: Vince Petalver’s Journey to Success
  24. ROSARIUM: Prayers for living evils
  25. Letran storms back, halts Castillo’s heroics to top EAC
  26. PH launches ASEAN 2026 chairmanship with focus on AI, and regional unity
  27. Letran Chess Team seeks breakthrough in next matchup versus Perpetual
  28. LCV, CED hold bloodletting drive in partnership with DOH-PBC
  29. Letran slips in Group B standings after tough loss to Benilde
  30. Enrile passes away at 101, a lifetime of power and controversy remembered
  31. “RICH is open for everyone” – RPD
  32. Finding Her Way: How Evita Aberilla Turned Uncertainty into Triumph
  33. Typhoon Uwan death toll climbs to 27
  34. From Provinces to the City: Letranites’ Lives Away from Home
  35. Letran-Manila students hold outreach day promoting health, rights, and culture for the elderly
  36. To Keep Going: One Step Back, Two Steps Forward
  37. NSTP Lecture Series 2025 opens; highlights culture, gender, and governance
  38. ICC warrant for Sen. Dela Rosa under verification by DOJ over drug war allegations
  39. Estrada leads redemption win, defuses Heavy Bombers
  40. Marcos Jr., VP Sara Q3 trust, performance ratings drop – OCTA Survey
  41. 114 fatalities under Typhoon Tino – NDRRMC
  42. Dela Rama hits game-winner as San Sebastian snaps Letran’s hot streak
  43. Letran’s Manalili steps up, claims NCAA Player of the Week award
  44. Bill seeks lifetime validity, free issuance of PWD IDs
  45. Santos, Omega shine as Letran cruises past Arellano for fifth straight win
  46. PH orders full implementation of ‘Sagip Saka’ Act to boost farm incomes